1. Giới thiệu về Phụ tử
Phụ tử là vị thuốc quý trong Đông y, có nguồn gốc từ rễ của cây Ô đầu (Aconitum carmichaelii). Phụ tử có tác dụng hồi dương, bổ thận, trừ hàn, nhưng cũng rất độc nếu không được bào chế đúng cách. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về các bài thuốc chứa Phụ tử cùng thà nh phần và liều lượng cụ thể.
2. Mô tả và thu hái, bào chế Phụ tử
- Thu hái: Cây Ô đầu thường được thu hoạch vào mùa thu khi rễ cây phát triển đầy đủ dưỡng chất. Củ rễ được rửa sạch và phơi khô.
- Bào chế: Phụ tử phải được ngâm nước, tẩm gừng và sao vàng để giảm độc tính trước khi sử dụng trong các bài thuốc.
Xem thêm: Mua thuốc đông y uy tín, chất lượng tại thành phố Hà Giang
3. Tác dụng dược lý của Phụ tử
Phụ tử có các tác dụng chính như:
- Hồi dương cứu nghịch: Hỗ trợ trong các trường hợp sốc lạnh, suy nhược.
- Bổ thận trợ dương: Điều trị thận hư, yếu sinh lý, mệt mỏi.
- Trừ hàn, giảm đau: Giảm đau nhức xương khớp do phong hàn.
4. Các bài thuốc sử dụng Phụ tử
a. Phụ tử lý trung thang Bài thuốc này chuyên trị các chứng tỳ vị hư hàn, đau bụng, tiêu chảy, nôn mửa do lạnh. Thành phần gồm có:
- Phụ tử chế: 6g (hồi dương cứu nghịch)
- Đảng sâm: 9g (bổ khí)
- Bạch truật: 9g (kiện tỳ, bổ khí)
- Cam thảo: 3g (hòa vị, điều khí)
- Can khương (gừng khô): 6g (ôn trung, tán hàn)
Cách dùng: Các vị thuốc trên sắc với khoảng 600ml nước, cô lại còn 200ml, chia thành 2 lần uống trong ngày. Bài thuốc giúp làm ấm tỳ vị, giảm đau bụng, tiêu chảy do lạnh.
b. Phụ tử thang Phụ tử thang có công dụng hồi dương, trợ dương khí, giảm triệu chứng tay chân lạnh, mạch yếu. Thành phần gồm:
- Phụ tử chế: 12g (hồi dương)
- Quế chi: 9g (ôn dương, trợ khí)
- Thược dược: 9g (hành khí, giảm đau)
- Cam thảo: 6g (hòa hoãn dược tính, điều hòa khí huyết)
Cách dùng: Sắc thuốc với 500ml nước, đun nhỏ lửa đến khi còn 200ml, uống 2 lần trong ngày.
c. Phụ tử phục dương thang Bài thuốc này dành cho những người bị suy nhược dương khí, lạnh bụng, đau lưng, yếu sinh lý. Thành phần và liều lượng như sau:
- Phụ tử chế: 9g (ôn dương)
- Nhục quế: 6g (trợ dương, hành khí)
- Can khương: 6g (tán hàn, ôn trung)
- Đương quy: 9g (bổ huyết)
- Thục địa: 9g (bổ thận, dưỡng âm)
- Phục linh: 9g (lợi thủy, kiện tỳ)
- Bạch thược: 9g (hành khí, dưỡng huyết)
- Cam thảo: 6g (hòa hoãn dược tính)
Cách dùng: Sắc các vị thuốc trên với 600ml nước, cô lại còn khoảng 200ml, uống 2 lần/ngày. Bài thuốc giúp cải thiện sức khỏe tổng quát và hỗ trợ chức năng thận.
5. Lưu ý khi sử dụng Phụ tử
- Phụ tử có độc tính cao, nên cần bào chế kỹ lưỡng và sử dụng đúng liều lượng.
- Không dùng cho phụ nữ mang thai hoặc người có cơ địa nhạy cảm.
- Nếu có triệu chứng ngộ độc như buồn nôn, chóng mặt, cần dừng thuốc và liên hệ bác sĩ.
6. Kết luận
Phụ tử là một vị thuốc mạnh trong Đông y, có nhiều công dụng trong việc hỗ trợ điều trị các bệnh lý liên quan đến dương khí và phong hàn. Tuy nhiên, do tính độc của nó, việc sử dụng Phụ tử cần phải tuân thủ đúng quy trình bào chế và liều lượng theo chỉ định của thầy thuốc.
Xem thêm: Mua thuốc đông y uy tín, chất lượng tại thành phố Hà Giang
_____________________________________________________________________________________