1. Vẹo cột sống là gì?
Vẹo cột sống là tình trạng cong bất thường của cột sống khi nhìn từ phía trước hoặc phía sau. Thay vì một đường thẳng, cột sống bị vẹo thường có hình chữ “S” hoặc “C”. Tình trạng này không chỉ ảnh hưởng đến dáng đứng mà còn gây ra nhiều vấn đề sức khỏe khác như đau lưng, khó thở, và giảm khả năng vận động.
Vẹo cột sống có thể xuất hiện ở bất kỳ đoạn nào của cột sống, nhưng thường gặp nhất ở vùng cột sống ngực hoặc thắt lưng. Tùy theo mức độ nặng nhẹ, vẹo cột sống có thể làm ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh, đặc biệt khi nó gây ra sự mất cân đối giữa hai vai hoặc xương hông.
2. Phân biệt vẹo cột sống cấu trúc và vẹo cột sống chức năng
Vẹo cột sống được chia làm hai loại chính: vẹo cột sống cấu trúc và vẹo cột sống chức năng. Mỗi loại có nguyên nhân và đặc điểm khác nhau, từ đó dẫn đến cách điều trị khác biệt.
Vẹo cột sống cấu trúc: 
- Định nghĩa: Là loại vẹo cột sống do những thay đổi cố định về cấu trúc của cột sống, bao gồm biến dạng xương, đĩa đệm hoặc các mô liên quan. Tình trạng này thường là không thể điều chỉnh một cách tự nhiên và cần điều trị chuyên sâu.
- Nguyên nhân: Vẹo cột sống cấu trúc có thể do bẩm sinh, các chấn thương xương, thoái hóa cột sống, nhiễm khuẩn, hoặc các bệnh lý nghiêm trọng như bệnh bại não hay bệnh xương thủy tinh. Trong nhiều trường hợp, nguyên nhân không được xác định rõ (vẹo cột sống vô căn).
- Dấu hiệu: Bệnh nhân bị vẹo cột sống cấu trúc thường có cột sống cong rõ rệt và không thể duỗi thẳng cột sống một cách tự nhiên. Dáng người mất cân đối, hai vai không đều, phần lưng và ngực có thể nhô ra hoặc lõm vào bất thường.
- Điều trị: Do thay đổi về cấu trúc xương, phương pháp điều trị thường bao gồm vật lý trị liệu, đeo nẹp cột sống, hoặc thậm chí phẫu thuật trong trường hợp nghiêm trọng.
Vẹo cột sống chức năng:
- Định nghĩa: Là loại vẹo cột sống không liên quan đến thay đổi cấu trúc xương mà thường xuất phát từ những nguyên nhân bên ngoài như thói quen sinh hoạt, tư thế sai, hoặc các bệnh lý khác ảnh hưởng đến sự cân bằng cơ thể.
- Nguyên nhân: Thường do ngồi sai tư thế, lệch chân khi đi lại, hoặc do yếu cơ, rối loạn chức năng cơ bắp. Một số trường hợp có thể do chênh lệch chiều dài chân hoặc đau do chấn thương, dẫn đến việc cơ thể bù đắp sai lệch qua cột sống.
- Dấu hiệu: Người bị vẹo cột sống chức năng thường có thể tự điều chỉnh dáng đứng bằng cách thay đổi tư thế, hoặc khi nằm xuống, đường cong cột sống trở lại bình thường.
- Điều trị: Điều chỉnh thói quen sinh hoạt, luyện tập cơ bắp, cải thiện tư thế ngồi, đứng đúng cách và điều trị nguyên nhân gốc rễ của tình trạng mất cân bằng (như kéo dài chân nếu cần thiết).
3. Lời khuyên và phòng ngừa
- Giữ tư thế đúng: Tư thế ngồi, đứng và đi lại đúng cách là yếu tố quan trọng giúp ngăn ngừa vẹo cột sống, đặc biệt ở trẻ em và thanh thiếu niên, lứa tuổi dễ bị ảnh hưởng nhất.
- Tập thể dục đều đặn: Các bài tập kéo giãn, tăng cường cơ bắp lưng và bụng có thể giúp duy trì sự thẳng hàng của cột sống.
- Kiểm tra sức khỏe định kỳ: Phát hiện sớm các dấu hiệu của vẹo cột sống giúp giảm nguy cơ biến chứng và dễ dàng điều trị.
Vẹo cột sống, dù là dạng cấu trúc hay chức năng, đều có thể ảnh hưởng lớn đến sức khỏe và cuộc sống hằng ngày. Việc nhận biết và điều trị sớm là điều quan trọng để bảo vệ cột sống khỏe mạnh. Nếu bạn hoặc người thân có dấu hiệu của vẹo cột sống, hãy tham khảo ý kiến của các chuyên gia y tế để được tư vấn và hỗ trợ kịp thời.
_____________________________________________________________________________________